Θέλεις να δεις διάσημους εντός και εκτός των συνόρων να ποζάρουν αγουροξυπνημένοι την ώρα που σηκώθηκαν από το κρεβάτι τους; Τις ωραίες της showbiz αμακιγιάριστες ή έναν αστροναύτη την ώρα που κάνει τη βόλτα του στο Διάστημα; Εγκάρδια προεδρικά μειδιάματα και λαμπερά βασιλικά χαμόγελα; Ή μήπως θέλεις να δεις τον… Πάπα (κατά το γνωστό τραγουδάκι); Εύκολο. Κοίτα τη «σέλφι» του!
Η λέξη σέλφι (selfie) -σημαίνει «εαυτούλης»- είναι καινούργια, χρησιμοποιείται για τα πορτρέτα που οι ίδιοι τραβάμε στον εαυτό μας, συνήθως με το κινητό τηλέφωνο, και είναι αναμφισβήτητα η λέξη της χρονιάς για το 2013. Αυτός είναι εξάλλου ο τίτλος που πήρε από το Λεξικό της Οξφόρδης, ενώ ήδη τα διεθνή μέσα χαρακτηρίζουν το φαινόμενο σέλφι το φαινόμενο της χρονιάς.
Και δικαίως, αφού στη μανία αυτή έχουν υποκύψει σχεδόν όλοι. Από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και τον Πάπα έως τις πριγκίπισσες και τους πιο δημοφιλείς ή πολυσυζητημένους σταρ. Με μπικουτί στα μαλλιά, χωρίς ίχνος μέικ απ, φρεσκοξυπνημένες celebrities φωτογραφίζουν τον εαυτό τους -ακόμη και την ώρα της γυμναστικής- και ακολουθώντας την παγκόσμια μανία δημοσιεύουν τις φωτογραφίες στα επίσημα προφίλ τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Στην πραγματικότητα, οι φωτογραφίες του είδους είναι η απελευθέρωση των σταρ, καθώς βρήκαν τον τρόπο να γλιτώσουν από τον καταναγκασμό της τέλειας φωτογράφισης και του photoshop καταρρίπτοντας μόνοι τους τα στεγανά. Ο νέος κόσμος των σέλφι είναι ο κόσμος όπου οι άγγελοι της Victoria’s Secret κάνουν γκριμάτσες κλόουν, η Δέσποινα Βανδή φωτογραφίζεται με ρόλεϊ στα μαλλιά, η Μαρία Μενούνος ποζάρει με τις πιτζάμες της και η Ελεονώρα Μελέτη αποτυπώνει την κούραση στο πρόσωπό της την ώρα που κάνει κοιλιακούς.
Ο κόσμος όπου όλα τα μοντέλα βγάζουν το άχτι τους κάνοντας αστείες φάτσες, αφήνοντας στην άκρη το παγωμένο βλέμμα των επαγγελματικών φωτογραφίσεων, όπου ο Τζον Στάμος φωτογραφίζεται με όποιον Ελληνα βρει στον δρόμο του -ακόμη και με τα γκαρσόνια- και όπου η πανέμορφη Τζένιφερ Λόρενς δείχνει χωρίς ρετούς το τέλειο αμακιγιάριστο πρόσωπό της, την ώρα ακριβώς που στο διαδίκτυο γίνεται σούσουρο για το μη αναγκαίο photoshop φωτογραφίας της σε εξώφυλλο περιοδικού.
Η Χάιντι Κλουμ, η Τέιλορ Σουίφτ, η Κάμερον Ντίαζ- όλες φανατικές των σέλφι- αλλά και η Κέιτι Χολμς, η Τζέσικα Αλμπα, η Μπαρ Ρεφαέλι, η Τζένιφερ Ανιστον, η Μαριέττα Χρουσαλά, η Ελένη Φουρέιρα επιμένουν στο «σέλφι νατουρέλ» κάνοντας τα αμακιγιάριστα πρόσωπα μόδα, ενώ ακόμα και η Lady Gaga ποστάρει φωτογραφίες του είδους όπου είναι αμακιγιάριστη! Οι περισσότερες, εξάλλου, είναι φανατικές των σέλφι, ενώ φωτογραφίες που βγάζουν μόνοι τους ποστάρουν συχνά η Κιμ Καρντάσιαν, η Μάιλι Σάιρους, ο Τζάστιν Μπίμπερ, η Ριάνα, η Λίντσεϊ Λόχαν, η Ζιζέλ, η Κάρα Ντελεβίν, η Σίσσυ Χριστίδου, η Ντορέττα Παπαδημητρίου, η Εριέττα Κούρκουλου και όχι μόνο.
Το φαινόμενο
Οι πρώτες σέλφι είχαν κανόνες: από συγκεκριμένη γωνία 45 μοιρών, τραβηγμένες σε ύψος μόλις πάνω από τα μάτια και συνήθως με φωτισμό από κάποιο παράθυρο στο φόντο ή από τη δέσμη φωτός του φλας που αντανακλάται στον καθρέφτη του μπάνιου, καθώς οι προετοιμασίες για τη βραδινή έξοδο βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η πόζα είχε εξίσου εξέχουσα σημασία, καθώς η «αδιαφορία» της καθοριζόταν από το σήκωμα του ενός φρυδιού ή από πλάγιο χαμόγελο που υποδήλωνε ότι η διαδικασία δεν είχε εκληφθεί και τόσο στα σοβαρά.
Τα επιμελώς ατημέλητα μαλλιά για λουκ φυσικό ήταν σχεδόν κανόνας, ενώ η σεξουαλικότητα «μεταφραζόταν» σε χείλη-πάπια και έναν υπαινιγμό γυμνής σάρκας ακριβώς κάτω από την κλείδα.
Στη συνέχεια, οι φωτογραφίες περνούσαν από επεξεργασία κάποιου προγράμματος που εφάρμοζε ένα κολακευτικό φίλτρο, που έκανε τα περιγράμματα θολά και τα χρώματα πιο γλυκά ή έδινε σέπια απόχρωση θυμίζοντας άλλες εποχές.
Σιγά σιγά οι φωτογραφίες του είδους γέμισαν τα προφίλ των νεαρών κυρίως χρηστών των social media, με αποτέλεσμα μέχρι το καλοκαίρι του 2013 να υπολογίζεται ότι είχαν ανέβει παγκοσμίως τουλάχιστον 90.000.000 τέτοιες πόζες μόνο στο Instagram. Στη μανία υπέκυψαν και τα νεαρά είδωλα, για παράδειγμα ο Τζάστιν Μπίμπερ (από τους πρώτους), καθώς και μεγαλύτερης ηλικίας αλλά φανατικοί με το διαδίκτυο πρωταγωνιστές της showbiz, όπως το μοντέλο και ηθοποιός Κέλι Μπρουκ, παρασύροντας σιγά σιγά και άλλους από τον χώρο τους.
Το «τσουνάμι» σέλφι αποδείχθηκε ασταμάτητο, ρίχνοντας τα στεγανά και συνεπαίρνοντας ακόμη και νεαρούς γόνους πολιτικών οικογενειών, όπως οι κόρες του Ομπάμα, Σάσα και Μάλια, ή η κόρη του Μπιλ Κλίντον, Τσέλσι, καθώς και τους βασιλικούς γόνους νεαρής ηλικίας που γεμίζουν το Instagram με πορτρέτα τους που οι ίδιοι έχουν τραβήξει!
Από τον Κορνίλιους στον Γουόρχολ
Το 1839 ο μαέστρος της δαγκεροτυπίας Ρόμπερτ Κορνίλιους τράβηξε ο ίδιος μια φωτογραφία του έξω από την οικογενειακή του επιχείρηση στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, αγνοώντας πως σχεδόν δύο αιώνες αργότερα θα τον ανακάλυπταν ξανά για να τον χαρακτηρίσουν «πατέρα των σέλφι».
Πολύ αργότερα, τη δεκαετία του ’70 -όταν η Polaroid απάλλαξε τη φωτογραφία από την τυραννία των σκοτεινών θαλάμων, τα φωτογραφικά «αυτο-πορτρέτα» θα ξανάρθουν για λίγο στην επικαιρότητα με μερικές πειραματικές προσπάθειες και κύριο εμπνευστή τους τον Αντι Γουόρχολ.
Το 2004 εμφανίζονται στην ιστοσελίδα Flickr οι πρώτες φωτογραφίες με την επισήμανση «selfie», ενώ το 2010 κυκλοφορούν και τα πρώτα «έξυπνα» τηλέφωνα με διπλή κάμερα που επιτρέπουν στον καθένα να τραβήξει εύκολα φωτογραφία του εαυτού του.