Οι ομάδες των εξερευνητών πόλεων αναζητούν τις συναρπαστικές στιγμές που κρύβει η διείσδυση σε «απαγορευμένα» μέρη των πόλεων
Βαρεθήκατε την καθημερινότητα; Κουραστήκατε να ζείτε χωρίς εντάσεις; Ζηλεύετε όταν βλέπετε να αναδεικνύονται ήρωες μέσα από τηλεοπτικές σειρές και ταινίες; Θέλετε να βρεθείτε για λίγο στη θέση τους; Να νιώσετε την αδρεναλίνη σας να χτυπάει κόκκινο; Υπάρχει μια λύση που εξαπλώνεται αργά και συνωμοτικά σε όλο τον κόσμο… Είναι το urban exploring, η «αστική εξερεύνηση» ή, για την ακρίβεια, η έρευνα σε εγκαταλειμμένα παλιά κτίρια. Στην ουσία, κάτι σαν… σπηλαιολογία κτιρίων!
Το urban exploring δεν είναι «κυνήγι θησαυρού» και αυτοί που απαρτίζουν τις «ομάδες διείσδυσης» δεν είναι κακοποιοί ή τυχοδιώκτες που αναζητούν πολύτιμα ευρήματα. Το μόνο που ζητούν είναι να συναντήσουν νοερά τα «φαντάσματα» που κρύβονται κάτω από το στρώμα σκόνης που καλύπτει το εσωτερικό κάθε ακατοίκητου ή από χρόνια αχρησιμοποίητου οικήματος! Να νιώσουν τις δονήσεις της ιστορίας του και να την ανασυνθέσουν με τις ενδείξεις που το ίδιο θα τους δώσει!
Οσοι μετέχουν σ’ αυτές τις ομάδες, οι creepers («ελαφροπάτητοι»), όπως αυτοαποκαλούνται, δεσμεύονται με όρκους σιωπής και με αυστηρούς κανόνες τους οποίους ακολουθούν πιστά. Οι ομάδες είναι συνήθως ολιγομελείς και απαρτίζονται κυρίως από άτομα με λατρεία στην ιστορία ή την αρχιτεκτονική… Συνήθως τις δημιουργούν άτομα που γνωρίζουν καλά το ένα το άλλο και είναι σίγουρο ότι θα τηρήσουν όλους τους κανόνες.
Ο κανόνας
Αν κάποιος έξω από την ομάδα εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχει, οι παλιότεροι τον «ξεψαχνίζουν» και δέχονται να τους ακολουθήσει μόνο όταν βεβαιώνονται ότι δεν θα καταστρατηγήσει τις δεσμεύσεις τους.
Ο απαράβατος κανόνας των «εξερευνητών πόλεων» είναι να μην μπαίνουν κάπου αν δεν υπάρχει ανοιχτή πρόσβαση. Αν συναντήσουν κλειδωμένες πόρτες ή φραγμένα παράθυρα, αποχωρούν! Στα κτίρια που διεισδύουν δεν αφήνουν ποτέ ίχνη της παρουσίας τους. Φορούν γάντια για να μην αφήνουν δακτυλικά αποτυπώματα και φροντίζουν να έχουν μαζί τους ειδικά δοχεία για τη σωματική τους ανάγκη! Στόχος τους είναι να μην ταράξουν την ηρεμία του κτιρίου και, φεύγοντας, να μη θυμίζει κάτι την παρουσία τους. Θα μπορούσαν να ζητήσουν άδεια για μια εξερεύνηση, αλλά τότε η μαγεία του απαγορευμένου θα χανόταν!
Γι’ αυτούς, ο μεγαλύτερος θησαυρός είναι η γοητεία που κρύβει το ρίσκο της εξερεύνησης ενός «απαγορευμένου» μέρους… Το ταξίδι στον χρόνο και τα παιχνίδια που κάνει στο μυαλό τους η φαντασία, όταν προσπαθούν να ξαναζωντανέψουν μισογκρεμισμένα δωμάτια και αραχνιασμένους διαδρόμους γεμάτους έντομα και τρωκτικά. Στην προτίμηση των Ευρωπαίων εξερευνητών κατέχουν υψηλή θέση τα εγκαταλειμμένα στρατόπεδα και τα τούνελ του μετρό ή τα λαβυρινθώδη δίκτυα των υπονόμων. Οι Αμερικανοί προτιμούν τα έρημα ξενοδοχεία ή πολυκαταστήματα.
Ατέλειωτες ώρες συζήτησης και σχολιασμού ακολουθούν κάθε «διείσδυση»! Οι ομάδες συγκεντρώνουν όσα είδαν ή αποτύπωσε ο φακός τους και καταγράφουν κάθε λεπτομέρεια του εγκαταλειμμένου κτιρίου, δημιουργώντας μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη μελέτη γι’ αυτό. Τα συμπεράσματά τους, μαζί με το φωτογραφικό υλικό, δημοσιεύονται στις προσωπικές ιστοσελίδες τους και γίνονται προϊόν ανταλλαγής εμπειριών με «συναδέλφους» τους του εξωτερικού.
Αν και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην Ελλάδα το urban exploring είναι αρκετά διαδεδομένο, φαίνεται πως οι οπαδοί του βρίσκονται ένα σκαλί πιο πάνω από τις άλλες χώρες στη… μυστικότητα!
Το site
Ενα και μοναδικό site καταφέραμε να εντοπίσουμε στο internet, που κι αυτό είναι συνδεδεμένο μέσω ενός καναδέζικου! Πάντως ο εξερευνητής που το χειρίζεται κάνει πολύ καλή φωτογραφική -και όχι μόνο- δουλειά… Εχει εξερευνήσει πολλά εγκαταλειμμένα κτίρια, αποτυπώνοντας στον φακό τις λεπτομέρειες από τη φθορά που προκάλεσε ο χρόνος.
Ορισμένα από αυτά είναι εντυπωσιακά, όπως ένα ερειπωμένο διώροφο με πρόσθετα κτίσματα και έναν παρατημένο μύλο με επιγραφή κατασκευής του 1876 που βρίσκεται στην Ανθούσα Αττικής ή το παλιό κτίριο του λυκείου «Αθηνά» («Ζηρίδη») στην Κηφισιά που εγκαταλείφθηκε το 2002 και τώρα έχει κατεδαφιστεί. Οι φωτογραφίες είναι τόσο ατμοσφαιρικές, που σε κάνουν να νιώθεις ότι οι παλιοί μαθητές άφησαν τις σκιές τους στους τοίχους και τους μαυροπίνακες!
Ο μυστηριώδης εξερευνητής έχει επισκεφτεί ακόμη ένα εντυπωσιακό παλιό εργοστάσιο ασβέστη με υψικάμινο στο Γαλάτσι, μια τεράστια δεξαμενή από την οποία έπαιρνε νερό παλιά η ίδια περιοχή, μια εγκαταλειμμένη υφαντουργία στη Λαμπρινή, ερειπωμένες μονοκατοικίες στα βόρεια προάστια, που έχουν γίνει γνωστές με ελκυστικά ονόματα όπως «Το εστιατόριο των Χόμπιτ» (από τα κυκλικά παράθυρα και πόρτες που θυμίζουν τις κατοικίες των μικρόσωμων πρωταγωνιστών του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών») ή «Το ροζ σπίτι» (από το έντονο χρώμα στο εσωτερικό του), αλλά και τους δαιδαλώδεις διαδρόμους και τα ανήλιαγα υπόγεια του άλλοτε ξενοδοχείου «Ξενία» στην Πάρνηθα.
Το φωτογραφικό υλικό συνοδεύεται από εκτενείς αναφορές για τη δομή των κτιρίων, τη σημερινή κατάστασή τους και την ιστορία τους. Και είναι πραγματικά συναρπαστική η αίσθηση ότι το παρελθόν ζωντανεύει πίσω από αμέτρητους ιστούς αράχνης και κάτω από τόνους μπάζων.
Μόδα από τα ξένα!
Οπως τόσες άλλες μόδες, ήρθε κι αυτή από το εξωτερικό. Στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, την Αγγλία, στον Καναδά, στη Γερμανία, την Πολωνία, την Ολλανδία, την Ισπανία, ακόμη και στη Σιγκαπούρη και την Ιαπωνία λειτουργούν από χρόνια ομάδες εξερευνητών. Από το 1999 τέτοιες ομάδες υπάρχουν και στην Ελλάδα! Ομως αποφεύγουν τη δημοσιότητα όπως ο διάβολος το λιβάνι. Βλέπετε, στο όνομα της περιπέτειας και της αναζήτησης εικόνων από το παρελθόν διαπράττουν παρανομία: εισβάλλουν απρόσκλητοι σε μέρη που αποτελούν ιδιωτική ή κρατική ιδιοκτησία. Το ότι φεύγοντας το μόνο που παίρνουν μαζί τους είναι ό,τι έχει αποτυπώσει η φωτογραφική τους μηχανή, δεν ακυρώνει την παράβαση!
Τα απαραίτητα σύνεργα ανάμεσα σε χαλάσματα
Η προετοιμασία μιας «διείσδυσης» αποτελεί πραγματική ιεροτελεστία, ειδικά αν η ανοιχτή είσοδος του κτιρίου κρύβεται ανάμεσα στα θεμέλια, σε κάποιον αγωγό ή σε μεγάλο ύψος! Ορειβατικά άρβυλα και σχοινιά, αδιάβροχα μπουφάν, άριστα εξοπλισμένα κουτιά φαρμακείου, κράνη με φακούς κεφαλής, ακόμη και διόπτρες νυκτός επιστρατεύονται σ’ αυτές τις ασυνήθιστες εκστρατείες που, κατά κανόνα, εκτυλίσσονται τις νυχτερινές ώρες. Οι «εξερευνητές» δεν βάζουν ποτέ σε κίνδυνο την ακεραιότητά τους. Ωστόσο, όπλα δεν έχουν ποτέ μαζί τους, όσο κι αν ο κίνδυνος του απρόοπτου καραδοκεί. Το πολύ να έχουν έναν λοστό για να διευρύνουν κάποιο άνοιγμα…
Μάνος Τσαγκαράκης